Διάφορα

Σκουτέργα, Μεγαβούνι, Κομματάκια, Λεσιές.

Λέξεις που στις παλαιότερες γενιές λένε πολλά στις νεότερες όμως τίποτα. Και όμως η κάθε μια είναι συνδεδεμένη με το παρελθόν, με ανθρώπους που έχουν φύγει… γνωστές σε πολλούς από εμάς και που θα πρέπει να μεταδώσουμε στους νέους μας …Τα παιδιά μας. Είναι τα τοπωνύμια του χωριού μας.

Τοπωνύμια είναι οι ονομασίες διαφόρων τοποθεσιών στην περιφέρεια του χωριού που δόθηκαν από τους κατοίκους στο πέρασμα των χρόνων βάση της διαμόρφωσης του εδάφους ή βάση πραγματικών περιστατικών που συνέβησαν σε αυτές. Με το τοπωνύμιο ο τόπος αυτός προσδιορίζεται με κάποια ιδιαίτερη ονομασία και αποτελεί ένα μέσο στην αναγνώριση της θέσης του γεωγραφικού αυτού χώρου. Αποτελούν έναν καλά κρυμμένο θησαυρό, ένα λεξικό χαραγμένο στο έδαφος.

Σε όλο το πλάτος και το μήκος της χώρας μας, σε κάθε περιοχή, υπάρχει μια πληθώρα από τοπωνύμια τα οποία αποτελούν ένα κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού μας και είναι άρρηκτα δεμένα με την ιστορία του κάθε τόπου. Είναι λέξεις με μεγάλη δύναμη και νόημα, ικανές να χαρακτηρίσουν μια ολόκληρη περιοχή και τους ανθρώπους της. Είναι κρίμα να χάνονται με το πέρασμα του χρόνου και να ξεχνιούνται. Οι νεότερες γενιές γνωρίζουν ελάχιστα έως και καθόλου.

Η παρακάτω καταγραφή των τοπωνυμίων του χωριού μας και της γύρω περιοχής από αυτό, αποτελεί μια προσπάθεια να καταγραφούν έτσι ώστε να τα θυμούνται οι παλιότεροι και να τα μαθαίνουν οι νεότεροι. Αποτελούν επίσης μια αναδρομή στο παρελθόν, μια ζωντανή πηγή πληροφοριών για την ιστορική διαδρομή του τόπου μας

Τα τοπωνύμια ανάλογα με την προέλευσή τους μπορούμε να τα κατατάξουμε σε διάφορες κατηγορίες. Η γέννηση του ονόματος ενός τόπου συνδεόταν με θρησκευτικές, πολιτικές, γεωμορφολογικές, κλιματολογικές και άλλες γεωγραφικές συνθήκες. Τοπωνύμια με το όνομα του ιδιοκτήτη του κτήματος κλπ.

Σύμφωνα με τις παραδόσεις και τη θύμηση χωριανών, έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα ονομασίες και αποτελούν ένα θησαυρό για μας και τα παιδιά μας, στην ιστορία μας και τον πολιτισμό μας.

Τα τοπωνύμια του χωριού μας που «άντεξαν» στο χρόνο είναι:

Πλεύρη (ο ορεινός όγκος Βόρεια του χωριού), Σκουτέργα, Μεγαβούνι (ο ορεινός όγκος Ανατολικά του χωριού), Αμπαρουντή, (Μπουρνιάς - Πετράλωνο - Αλωνάκι) υπήρχαν τα θημωνοστάσια του χωριού όπου αλώνιζαν οι άνθρωποι τα σιτηρά τους, Κομματάκια, Γουβιά, Βρυσούλα, Λεσιές, Νετιά ή Ετιά, Μπυργάκι, Κόλυμπος, Λαγκαρδιές, Βρομωνέρι, Μισοράχια, Λάζους, Μπάζους, Αμπουλός (μέρος που αναβλύζει αρκετό νερό), Αβράνια, Μεγαληράχη, Αχούρι, Κάτω Χωριό, Στουπάθι, Χλιόβρυση, Καλύβα, Κατώγια, Αλαταριά, Άρτος, Βουνούκα (το βουνό Μίνθη), Χαλούλι Βαρκό, (Αγ.Ταξιάρχες, Αγ.Ανδρέας, Αγ.Γεώργιος, Αγ.Απόστολοι, Αγ.Θεόδωροι, Αγ.Παρασκευή) περιοχές που έπαιρναν το όνομά τους από τα αντίστοιχα εκκλησάκια, Βρασίτσα, Πλατανούλι, Δένδρο, Καλός, Πέτρα, στου Θανάση το Ρέμα, Κούλουκλι, Μαραθιά, Καρυά, Τουρκομνήματα, Σερντάρι, Περδικόνερο, Παλιόστρουγκα, Λίμνες, Κρεμπενάρι, Τελητηράχη, Καψαμπέλι, Αρκουδόρεμα, Κακκόγιαννη, Μπίνακας, Παλιοχώρι, Κουφάλα, Σαμακιά, Κάτω Σαμακιά, Λιμενοβροχιό, Τζιλιά (βράχος της περιοχής με πολύ βαθιά χαράδρα), Κακορέμα, Λιγγόνι (υπάρχει ρέμα με πηγή), Μυσιριού, Σκουλικόβουνο, Λακούλιa.

ΑΡΚΟΥΔΟΡΕΜΑ Ρεματιά από βελανιδιές, αριές και με καμίνια για κάρβουνο. Κατά ομολογία οι βοσκοί οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν «Κλιγκαίοι» φορούσαν κάπες και τους αποκαλούσαν αρκουδιάρηδες. Εξ ου και η ονομασία. Υπάρχει πηγή «το κεφαλόβρυσο» με πολύ παγωμένο και γάργαρο νερό.

ΓΟΥΒΕΣ Ή ΚΟΚΚΙΝΟΧΩΜΑ Στην περιοχή υπήρχε αμμουδάρα την οποία έπαιρναν οι κάτοικοι του χωριού με τα ζώα και την έριχναν σε μέρη που είχε πολύ λάσπη και γινόταν αδιάβατος ο δρόμος. Από την αφαιρέσεις της αμμουδάρας έμεναν τρύπες στο έδαφος «Γούβες» και έτσι έμεινε το όνομα.

Τα Τοπωνύμια του Κάμπου (η πεδινή περιοχή του χωριού μας) όπως μου τα έδωσε ο συμπατριώτης μας και καλός φίλος Γιάννης Κόκκορης είναι:

Γλατσοπούλα, Άγιος Θανάσης, Αρίτσα, Αλισίβα, Λακκούλες, Βαρκούλια, Πιλαλίστρα (υπάρχει ομώνυμη εκκλησία της Παναγίας), Μπαχαρέικα, Αγ.Δημήτρης, Καμπανέικα, Μαυρονικόλας, Χεσμένου, Κότσιρα, Μπαριάμη, Κολαφάνα, Κρυάκουρο, Ξερικά, στου Παπά τη Ράχη, Βούγκρεμος, Κούτρα, Ισμαήλ Βρύση, Σπηλιά, Παλιοκάραβο, Παλιόλαζος, Φτελιά, Λίμνα, Καμπούλης, Κλιμπατσόραχη, Καστής, Αγ.Ανδρέας.

ΒΟΥΓΚΡΕΜΟ (βους+γκρεμός) Πήρε την ονομασία του από κάποιον που παλιά όργωνε το χωράφι του με τα βόδια. Το χωράφι ήταν πρανές και κατέληγε σε γκρεμό. Κατά τη διάρκεια του οργώματος τα βόδια ξέφυγαν από την αυλακιά και γκρεμίστηκαν στο βράχο.


ΠΑΛΙΟΚΑΡΑΒΟ Πήρε την ονομασία από παλιό ναυάγιο που υπήρχε στην περιοχή.

ΦΤΕΛΙΑ Πήρε την ονομασία από το δένδρο πτελέα ή φτελιά (δένδρο μακρόβιο μπορεί να ζήσει έως και 500 χρόνια) που φύτρωνε και φυτρώνει εκεί σε μεγάλο αριθμό.

Ράχες, βρύσες, λάκκες, λαγκάδια, γκρεμοί, αλώνια, χώματα, αμμούδες, πέτρες, βράχια, γούβες, πλεύρες, στενά, σπηλιές, αχούρια, μαντριά, αυλάκια, κανάλια, γεφύρια, πηγάδια, καμίνια, χάνια, χαλάσματα, ρούγες, και πολλά άλλα ήταν όλα κατατοπιστικά για τη θέση τους στην περιφέρεια. Όλα τα χωριά ήταν οργανωμένα στα πρότυπα ορεινών οικισμών.

Σε αυτή τη σκληρή και βραχώδη περιοχή των χωριών οι κάτοικοι δημιουργούσαν και σώζονται μέχρι σήμερα σημαντικά Βυζαντινά μνημεία, πέτρινα σπίτια, βρύσες, πηγάδια, δείγματα αρχιτεκτονικής των προγόνων μας και μοναδικά στολίδια του χωριού μας. Ένας τόπος μαγικός που σε προσκαλεί να τον επισκεφθείς και να τον θαυμάσεις!

Όποιος γνωρίζει κάτι για την ιστορία των τοπωνυμίων και για το πώς προέκυψε η ονομασία αυτή ας το καταθέσει στην εφημερίδα μας ώστε να αποτελέσει ένα κεκτημένο για τη νέα γενιά.

Επίσης οποιαδήποτε παρατήρησή σας, διόρθωση ή προσθήκη, θα αποτελέσει σημαντική βοήθεια στην προσπάθειά μας αυτή.